📊 Beta Katsayısı Nedir ve Nasıl Yorumlanır?
Yatırım dünyasında risk ve getiri dengesini anlamak için kullanılan en önemli kavramlardan biri Beta katsayısıdır. Özellikle hisse senedi yatırımlarında, bir hissenin piyasaya kıyasla ne kadar riskli olduğunu ölçmek için Beta değerine bakılır. Peki Beta katsayısı tam olarak nedir, nasıl hesaplanır ve nasıl yorumlanır?
🔹 Beta Katsayısı Nedir?
Beta katsayısı, bir hisse senedinin veya portföyün, piyasa endeksine (örneğin BIST 100, S&P 500) göre hareketliliğini ölçen istatistiksel bir göstergedir.
Basit bir ifadeyle:
• Piyasa riski = 1 kabul edilir.
• Bir hissenin betası, piyasanın ne kadar üzerinde veya altında dalgalandığını gösterir.
🔹 Beta Katsayısı Nasıl Hesaplanır?
Beta değeri genellikle regresyon analizi ile bulunur.
Formülü şu şekildedir:
Beta = Kovaryans (Hisse, Piyasa) / Varyans (Piyasa)
Yani bir hissenin geçmiş fiyat hareketleri ile piyasanın fiyat hareketleri karşılaştırılır ve bu ilişki katsayıya dönüştürülür.
🔹 Beta Katsayısı Nasıl Yorumlanır?
• Beta = 1 👉 Hisse, piyasa ile aynı yönde ve oranda hareket eder.
• Beta > 1 👉 Hisse, piyasadan daha hareketlidir. Piyasa %1 artarsa hisse %1’den fazla artabilir; aynı şekilde düşüşte de daha çok değer kaybedebilir.
• Beta < 1 👉 Hisse, piyasaya göre daha sakin ve az risklidir. Defansif hisseler genelde bu gruptadır.
• Beta < 0 (Negatif Beta) 👉 Çok nadirdir. Piyasa yükselirken değer kaybeden, piyasa düşerken değer kazanan varlıkları ifade eder. (Örneğin bazı altın fonları).
🔹 Yatırımcılar İçin Önemi
Beta katsayısı, yatırım stratejilerinde önemli bir araçtır:
✅ Risk Yönetimi: Yüksek beta = yüksek risk, yüksek getiri potansiyeli.
✅ Portföy Çeşitlendirme: Düşük beta, portföyde denge sağlar.
✅ Strateji Seçimi: Agresif yatırımcılar yüksek betayı tercih ederken, temkinli yatırımcılar düşük betalı hisselere yönelir.
📌 Sonuç
Beta katsayısı, tek başına yatırım kararı almak için yeterli değildir. Ancak bir hissenin risk profilini anlamak açısından çok değerli bir göstergedir. Yatırımcıların, Beta katsayısını şirketin finansal performansı, sektör koşulları ve ekonomik gelişmeler ile birlikte değerlendirmesi gerekir.
