Bildiğiniz üzere pay piyasasında işlem gören şirketler dönem dönem sermaye artırımı, azaltımı ya da temettü dağıtımı yapmaktadır, bu durum hisseleri etkilemektedir.
Viopta pay vadeli kontratlarda her bir kontrat içeriğinde 100 adet hisse bulunmaktadır. Bu bütün pay vadeli kontratları kapsamaktadır ve bu duruma standart sözleşme denmektedir. Öz sermaye hallerinde ise ilgili kontratlarda adet düzenlemesi yapılarak standart olmayan sözleşmelere dönüşmektedir.
Standart olmayan sözleşmeleri ayırt etmemizi sağlayan nokta ise, sonuna N1 kodu eklenmesidir. Bu durumda eski kontrattaki pozisyonlar yeni kontrata aktarılacaktır.
N1 kodlu bir kontrat gördüğümüzde, bilmemiz gereken; o kontratta bir öz sermaye durumu gerçekleşmiş olmasıdır.
Bedelli sermaye artırımı yoluna gitmiş şirketin pay vadelide işlem gören kontratındaki değişimlere bir örnekle beraber bakalım;
Örnek olarak A Şirketi’nin çıkarılmış sermayesinin %100 bedelli pay dağıtımı işlemleri 19 Temmuz 2022 tarihinden itibaren gerçekleştirilmeye başlanmış olsun. 18 Temmuz 2022 tarihi itibariyle Borsa İstanbul’daki son kapanış fiyatı 6,00 TL olduğunu varsayalım. A payının 19 Temmuz 2022 tarihi itibariyle teorik fiyatı 3,50 TL olmuştur. Vadeli fiyatı ise öz sermaye hali öncesi 6,20 TL’dir.
Payın öz sermaye sonrası fiyatını şu şekilde hesaplamaktayız; bedelli sermaye artırım öncesi teorik fiyat artı rüçhan hakkı kullanma oranı çarpı rüçhan hakkı kullanım fiyatı bölü bir artı rüçhan hakkı kullanım fiyatı formülüyle hesaplamaktayız.
İlgili örnekteki verileri bu formülde yerine koyduğumuzda bedelli sermaye artırımı sonrası teorik fiyatı bulabilmekteyiz. İşlem de şu şekildedir 6+(1*1) /1+1=3.50
Bulduğumuz bu teorik fiyat ürünün spot fiyatı olduğu için düzeltme katsayısını bularak bu durumu vadeli kapanış fiyatına ve kontrat içeriğindeki pay sayısına uyguluyoruz. Düzeltme katsayısı formülü ise; sermaye arttırım sonrası hesaplanan teorik fiyat bölü sermaye arttırım öncesi kapanış fiyat şeklindedir. Bu işlemi yaptığımızda 3.5/6=0.5833 düzeltme katsayısını bulmaktayız.
Düzeltme katsayısını kullanarak Vadeli fiyat çarpı düzeltme katsayısı işlemini yaparak vadeli teorik fiyatı yani 6,20*0.5833=3.62 fiyatını buluyoruz.
Kontrat içeriğindeki pay sayısı bölü düzeltme katsayısı işlemini yaparak yeni kontrat pay sayısını bulabilmekteyiz bu işlemde 100/0.5833:171 adet olmuştur.
Bedelsiz sermaye artımında oluşacak senaryo is şu şekildedir;
Örnek: B Şirketi’nin çıkarılmış sermayesinin %100 bedelsiz pay dağıtım işlemleri 9 Mayıs 2022 tarihinden itibaren gerçekleştirilmeye başlanmış olsun. Mayıs 2022 tarihinde son kapanış fiyatı 2,84 TL olduğunu varsayalım. B payının 9 Mayıs 2022 tarihi itibariyle teorik fiyatı 1,23 TL olmuştur. Vadeli fiyatı ise öz sermaye hali öncesi 3,42 TL’dir.
Buradaki hesaplama ise; payın bedelsiz sermaye artırım öncesi fiyatı bölü bir artı bedelsiz sermaye artırım oranı formülüyle hesaplanmaktadır.
İlgili örnekteki verileri bu formülde yerine koyduğumuzda bedelsiz sermaye artımı sonrası teorik fiyatı bulabilmekteyiz. Bu işlem de şu şekildedir 2.84/(1+1.3)= 1.23
Sonraki işlem olan düzeltme katsayısını da bularak yani 1.23/2.84=0.433 bu katsayıyı hem vadeli fiyatı bulmak için hem de kontrat içeriğindeki yeni pay sayısını bulmak için kullanıyoruz. 3.42*0.433=1.48 vadeli teorik fiyat 100/0.433=231 yeni kontrat pay adedi olarak bulmaktayız
Bol kazançlı ve sağlıklı günler dileriz.