VİOP (Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası), Borsa İstanbul bünyesinde faaliyet gösteren türev piyasadır. Burada yatırımcılar; endeks, döviz, emtia, faiz ve hisse senedi gibi dayanak varlıklara yönelik vadeli işlem sözleşmeleri ve opsiyon sözleşmeleri alıp satabilir.
VİOP’un Temel Özellikleri
Vadeli İşlem Sözleşmeleri: Belirli bir dayanak varlığı, önceden belirlenmiş fiyattan, belirli bir tarihte alma veya satma yükümlülüğü verir.
Opsiyon Sözleşmeleri: Alıcıya, belirli bir tarihe kadar veya o tarihte, önceden belirlenen fiyattan alma (call) veya satma (put) hakkı verir, fakat zorunluluk değildir.
VİOP’un Avantajları
Kaldıraç Etkisi
Daha küçük teminatlarla, daha büyük pozisyon açılabilir. Bu sayede sermaye verimliliği artar.
Çift Yönlü İşlem İmkânı
Hem yükselen hem düşen piyasalarda kazanç elde edebilme fırsatı sunar. (Uzun pozisyon = yükseliş beklentisi, Kısa pozisyon = düşüş beklentisi).
Riskten Korunma (Hedging)
Yatırımcılar, sahip oldukları portföyleri olası fiyat dalgalanmalarına karşı koruyabilir. Örneğin; döviz borcu olan bir şirket, kur riskini hedge edebilir.
Likidite ve Şeffaflık
Borsa İstanbul çatısı altında işlem gördüğü için şeffaf ve görece likit bir piyasadır.
Vergi Avantajı
Gerçek kişiler için elde edilen kazançlara stopaj uygulanır ve beyanname verme zorunluluğu yoktur.
Çeşitlilik
Endeks, döviz, emtia, faiz ve hisse senetleri üzerine farklı kontratlar bulunur. Böylece farklı yatırım stratejileri uygulanabilir.
Fiyat Keşfi ve Öngörü
Vadeli sözleşmeler sayesinde yatırımcılar, gelecekteki fiyat beklentilerini görebilir ve buna göre pozisyon alabilir.
📌 Özetle:
VİOP, yatırımcıya hem korunma (hedge) hem de spekülatif kazanç imkânı sunan, kaldıraçlı ve çift yönlü işlem yapılabilen türev piyasadır.